Wat was je doel?
Ons doel was het stimuleren van interdisciplinariteit onder monodisciplinair opgeleide studenten. We hebben dat gedaan door het geven van de Honours Class ‘De Gaswinning in Groningen en het fenomeen van vertrouwen in de overheid’ (5 EC). Deze Honours class is onderdeel van het aanbod van honoursonderwijs aan de Universiteit Leiden. Wij hebben ons met ons team dus niet zozeer bezig gehouden met de transfer naar regulier onderwijs, maar ons gericht op het verder ontwikkelen van het honoursonderwijs zelf.
Wat heb je gedaan?
In de Honours Class werd het thema ‘Vertrouwen in de overheid’ aan de hand van de casus van de Gaswinning in Groningen ontrafeld. De class werd aangeboden vanuit de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. De class had 22 deelnemers, waaronder 12 studenten Rechtsgeleerdheid, 3 studenten van Wis- en Natuurwetenschappen, 2 studenten Geneeskunde, 2 studenten Bestuurskunde en 2 studenten Geesteswetenschappen (Geschiedenis en International Studies).
De class kende 12 bijeenkomsten waaronder 1 startbijeenkomst, 8 inhoudelijke, 2 vaardighedenbijeenkomsten en 1 slotbijeenkomst.
Een speciaal doel van de class was het experimenteren met het stimuleren van interdisciplinair denken. De class had een interdisciplinaire opzet zowel qua inhoud, als docenten als vaardigheden. Elke inhoudelijke bijeenkomst bestond uit twee delen: (1) gastcollege over vertrouwen in de overheid c.q. de Groninger gaswinning vanuit een bepaalde discipline; (2) reflectie onder leiding van de docent-coördinatoren over relevantie, meerwaarde en beperkingen van de betreffende discipline voor het onderwerp van de class. De twee vaardighedenbijeenkomsten (onderhandelen & stakeholderdebat) hadden tot doel studenten (1) inzicht te geven in de techniek van de betreffende vaardigheid en (2) te laten ervaren hoe de vaardigheden in te zetten / werken in een complexe verhouding zoals die van de Groninger Gaswinning. Als eindopdracht werd studenten gevraagd het geleerde met betrekking tot het thema vertrouwen in de overheid te illustreren aan de hand van een zelf gekozen casus waarin dit fenomeen speelt / speelde. De eindopdracht was vormvrij. Studenten werden uitgedaagd om zelf een toetsvorm te kiezen. Daarbij waren twee dingen van belang: a) het matchen van inhoud en vorm en b) de verantwoording van de keuze voor een bepaalde vorm. Om deze verantwoording duidelijk te maken, moesten studenten ook een begeleidend document inleveren waarin ze de keuze voor hun vorm verantwoordden en waarin ze beschreven hoe zij de leerdoelen van het vak behaald hadden.
Hoe ging het?
Studenten vonden de cursus erg interessant, met veel multidisciplinaire onderwerpen. Ze waardeerden de inbreng van gastdocenten en ze vonden het fijn dat er achteraf gereflecteerd werd over de stof. De docenten zorgden voor een open leeromgeving. De eindopdracht was interessant, maar vonden studenten ook lastig. Voor de docenten was het beoordelen van de eindopdracht een uitdaging. Zij hebben hiervoor een rubric ontwikkeld op basis van verschillende bestaande rubrics. De volgende onderdelen kwamen daarin aan bod: a) de mate van interdisciplinariteit; b) academische houding en c) creativiteit.
Wat heb je geleerd?
We hebben een aantal randvoorwaarden benoemd die nodig zijn om echt interdisciplinariteit in zo’n cursus te bewerkstelligen:
- Zorg voor een veilige onderwijsomgeving; studenten gaan anders onvoldoende uit hun comfort zone;
- Zorg dat je als docent zelf de interdisciplinariteit (interactie tussen en integratie van de verschillende disciplines) bewaakt; zelf meerdere disciplines (alleen al methodologisch) beheersen, is een must; alleen dan kun je de verschillende vakgebieden integreren tijdens het onderwijs. Zo niet, dan komt de interdisciplinariteit alleen tot stand in de hoofden van de studenten en niet in de collegeserie zelf (dan blijven het losse disciplinaire onderdelen);
- Het gebruik maken van veel gastdocenten is risicovol: instrueer gastdocenten grondig over doel en ratio van hun bijdrage; hun plaats in de class (waar ging vooraf en wat komt er nog) & de disciplinaire achtergronden van studenten.
